IV kobieca kategoria szachowa na 7 sposobów

Poradnik, jak zdobyć IV kategorię kobiecą, publikuję jako uzupełnienie mojego wpisu „Dlaczego V kategoria jest tak ważna„. Tym razem zajmuję się IV kategorię kobiecą (IV kategorii męskiej poświęciłem osobny artykuł, bo istnieją małe różnice w obliczaniu normy). Najogólniej mówiąc, kobiecą uzyskuje się łatwiej niż męską, czyli trzeba zdobyć mniej punktów.

Uwagi ogólne związane ze zdobywaniem kategorii opisane w Regulaminie Klasyfikacyjnych PZSz:

– „Jeżeli w turnieju 9-rundowym zawodnik wygrał partię walkowerem lub pauzował
turniej taki traktowany jest jak turniej 8-rundowy.” (pkt. 4.8)

– „Do obliczeń rankingowych nie bierze się pod uwagę rezultatów partii nie granych tj.przegranych i wygranych walkowerem, pauzy, względnie zweryfikowanych bez gry.” (pkt. 6.1)

– „Ranking zawodnika nie może się zmieniać w trakcie trwania turnieju – obowiązuje
ranking posiadany przez zawodnika w dniu rozpoczęcia I rundy.” (pkt. 6.2)

– „Wszystkie tytuły i kategorie, a także normy na tytuły i kategorie, ważne są
bezterminowo.” (pkt. 8.5)

Ponadto tempo gry musi wynosić minimum 30 minut na zawodnika. Nie można więc uzyskać żadnej kategorii w turniejach szachów błyskawicznych.

Przechodząc do szczegółów:

Aby zdobyć IV kategorią kobiecą, należy uzbierać tyle punktów w turnieju, by tzw. ranking uzyskany w danym turnieju (RU) osiągnął wartość 1150 (w przypadku IV kategorii męskiej należy uzyskać RU w wysokości 1300).

Istnieje jednak co najmniej kilka sposobów, w jaki można zdobyć taką kategorię. Oto skrótowa próba ich przedstawienia, bo możliwości i kombinacji jest zbyt wiele, by wszystkie opisać.

Tabelka ilustrująca minimalną ilość punktów do zdobycia w różnych wariantach i w różnych rodzajach turniejów – wszystkie opisane są szczegółowo pod tabelką.

 

	SYTUACJA I gdy nie mamy żadnej kategorii (BK)		SYTUACJA II gdy mamy kategorię V kobiecą
Turniej	Sposób #1		Sposób #2	Sposób #3		Sposób #4		Sposób #5
				Przykład 1	Przykład 2	Przykład 1	Przykład 2	Przykład 1	Przykład 2
5-rundowy	4 pkt/ 5 pkt		3 pkt/ 5 pkt	3 pkt/ 5 pkt	3 pkt/ 5 pkt	3 pkt/ 5 pkt	3 pkt/ 5 pkt
6-rundowy	4,5 pkt/ 6 pkt		3,5 pkt/ 6 pkt	3,5 pkt/ 6 pkt	3,5 pkt/ 6 pkt	3,5 pkt/ 6 pkt	3,5 pkt/ 6 pkt
7-rundowy	5 pkt / 7 pkt		4 pkt/ 7 pkt	4 pkt/ 7 pkt	4 pkt/ 7 pkt	4 pkt/ 7 pkt	4 pkt/ 7 pkt	2,5 pkt/7 pkt
8-rundowy	6 pkt / 8 pkt		5 pkt/ 8 pkt	4,5 pkt/ 8 pkt	4,5 pkt/ 8 pkt	5 pkt/ 8 pkt	5 pkt/ 8 pkt
9-rundowy	6,5 pkt / 9 pkt		5,5 pkt/ 9 pkt	5 pkt/ 9 pkt	5 pkt/ 9 pkt	5,5 pkt/ 9 pkt	5,5 pkt/ 9 pkt		3 pkt/9 pkt

 

 

SYTUACJA I.

Gdy nie mamy żadnej kategorii (BK), wtedy nasz ranking domyślny wynosi 1000.

Sposób # 1
Wystarczy wygrać wszystkie, lub prawie wszystkie, partie w turnieju klasyfikacyjnym o V kategorię.

Przy założeniu, że w turnieju uczestniczą gracze BK (bez kategorii), tj. o rankingu 1000, to

Przykład 1: w turnieju 5-rundowym wystarczy zdobyć:
4 pkt na 5 możliwych (daje to RU w wysokości 1200) lub
4,5 pkt na 5 możliwych (daje to RU w wysokości 1266) lub
5 pkt na 5 możliwych (daje to RU w wysokości 1333).

Przykład 2: w turnieju 6-rundowym wystarczy zdobyć:
4,5 pkt na 6 możliwych (daje to RU w wysokości 1171) lub
5 pkt na 6 możliwych (daje to RU w wysokości 1228) lub
5,5 pkt na 6 możliwych (daje to RU w wysokości 1285) lub
6 pkt na 6 możliwych (daje to RU w wysokości 1342).

Przykład 3: w turnieju 7-rundowym wystarczy zdobyć:
5 pkt na 7 możliwych (daje to RU w wysokości 1150) lub
5,5 pkt na 7 możliwych (daje to RU w wysokości 1200) lub
6 pkt na 7 możliwych (daje to RU w wysokości 1250) lub
6,5 pkt na 7 możliwych (daje to RU w wysokości 1300).
7 pkt na 7 możliwych (daje to RU w wysokości 1350) – w tym wypadku zdobywamy od razu III kategorię kobiecą! (wymagane RU na III kat. kobieca wynosi dokładnie 1350)!

Przykład 4: w turnieju 8-rundowym wystarczy zdobyć:
6 pkt na 8 możliwych (daje to RU w wysokości 1177) lub
6,5 pkt na 8 możliwych (daje to RU w wysokości 1222) lub
7 pkt na 8 możliwych (daje to RU w wysokości 1266) lub
7,5 pkt na 8 możliwych (daje to RU w wysokości 1311).
8 pkt na 8 możliwych (daje to RU w wysokości 1355) – w tym wypadku zdobywamy od razu III kategorię kobiecą (wymagane RU na III kat. kobieca wynosi 1350)!

Przykład 5: w turnieju 9-rundowym wystarczy zdobyć:
6,5 pkt na 9 możliwych (daje to RU w wysokości 1160) lub
7 pkt na 9 możliwych (daje to RU w wysokości 1200) lub
7,5 pkt na 9 możliwych (daje to RU w wysokości 1240) lub
8 pkt na 9 możliwych (daje to RU w wysokości 1280) lub
8,5 pkt na 9 możliwych (daje to RU w wysokości 1320).
9 pkt na 9 możliwych (daje to RU w wysokości 1360) – w tym wypadku zdobywamy od razu III kategorię kobiecą *wymagane RU na III kat. kobieca wynosi 1350)!

SYTUACJA II.

Gdy mamy już V kategorię, wtedy nasz ranking wynosi 1100 (w przypadku V kategorii kobiecej).

Aby uzyskać kategorię IV:
– musimy wyrobić tzw. ranking uzyskany (RU) o wartości 1150, co jest tzw. normą na kategorię IV,
– musimy zdobyć 1/3 punktów w danym turnieju, czyli co najmniej 33,33 %

Sposób #2
Można wziąć udział w turnieju klasyfikacyjnym o IV kategorię, w którym biorą udział tylko i wyłącznie posiadacze V kategorii kobiecej (czyli wszyscy posiadają ranking 1100).

To łatwo obliczyć, i tak:

– w turnieju 5-rundowym musi zdobyć 3 pkt na 5,0 pkt możliwych,
co daje RU 1166 i stanowi 60 % punktów

– w turnieju 6-rundowym musi zdobyć 3,5 pkt na 6,0 pkt możliwych,
co daje RU 1157 i stanowi 58 % punktów

– w turnieju 7-rundowym musi zdobyć 4 pkt na 7,0 pkt możliwych,
co daje RU 1150 i stanowi 57 % punktów

– w turnieju 8-rundowym musi zdobyć 5 pkt na 8,0 pkt możliwych,
co daje RU 1188 i stanowi 62,5 % punktów

– w turnieju 9-rundowym musi zdobyć 5,5 pkt na 9,0 pkt możliwych,
co daje RU 1180 i stanowi 61 % punktów

Sposób #3
Można wziąć udział w turnieju klasyfikacyjnym o IV kategorię, w którym biorą udział posiadacze V kategorii męskiej i kobiecej (czyli szachiści z V kategorią posiadają ranking 1200, a szachistki z V kategorią posiadają ranking 1100).

Oznacza to, że grając w turnieju z co najmniej jednym szachistą o takim rankingu lub z kilkoma szachistami o takim rankingu, trzeba będzie zdobyć odpowiednio mniej punktów w całym turnieju.

Przykład 1: z uwzględnieniem, gdy gramy w turnieju z jednym szachistą o rankingu 1200, a pozostali nasi przeciwnicy to szachistki z rankingiem 1100. Wtedy:

– w turnieju 5-rundowym wystarczy zdobyć 3 pkt na 5,0 pkt możliwych,
co daje RU 1183 i stanowi 60 % punktów

– w turnieju 6-rundowym wystarczy zdobyć 3,5 pkt na 6,0 pkt możliwych,
co daje RU 1171 i stanowi 58 % punktów

– w turnieju 7-rundowym wystarczy zdobyć 4 pkt na 7,0 pkt możliwych,
co daje RU 1162 i stanowi 57 % punktów

– w turnieju 8-rundowym wystarczy zdobyć 4,5 pkt na 8,0 pkt możliwych,
co daje RU 1155 i stanowi 56 % punktów

– w turnieju 9-rundowym wystarczy zdobyć 5 pkt na 9,0 pkt możliwych,
co daje RU 1150 i stanowi 55,5 % punktów

Przykład 2: z uwzględnieniem, gdy gramy w turnieju z dwoma szachistami o rankingach 1200, a pozostali nasi przeciwnicy to szachistki z rankingiem 1100. Wtedy:

– w turnieju 5-rundowym musi zdobyć 3 pkt na 5,0 pkt możliwych,
co daje RU 1200 i stanowi 60 % punktów

– w turnieju 6-rundowym musi zdobyć 3,5 pkt na 6,0 pkt możliwych,
co daje RU 1185 i stanowi 58 % punktów

– w turnieju 7-rundowym musi zdobyć 4 pkt na 7,0 pkt możliwych,
co daje RU 1175 i stanowi 57 % punktów

– w turnieju 8-rundowym musi zdobyć 4,5 pkt na 8,0 pkt możliwych,
co daje RU 1166 i stanowi 56 % punktów

– w turnieju 9-rundowym musi zdobyć 5 pkt na 9,0 pkt możliwych,
co daje RU 1160 i stanowi 55,5 % punktów

Sposób #4
Można wziąć udział w turnieju klasyfikacyjnym o IV kategorię, w którym biorą udział posiadacze V kategorii męskiej (ranking 1200), V kategorii żeńskiej (ranking 1100) i szachiści lub szachistki bez kategorii (ranking 1000). W takiej sytuacji, grając z szachistami/szachistkami o rankingach 1100 lub 1000, trzeba będzie zdobyć jeszcze więcej punktów iż w sytuacji opisanej w # 3.

Przykład 1: z uwzględnieniem, gdy gramy w turnieju z jedną szachistą o rankingu 1200, i z jednym szachistą/szachistką bez kategorii o rankingu 1000, a pozostali nasi przeciwnicy to szachistki z rankingiem 1100. Wtedy:

– w turnieju 5-rundowym musi zdobyć 3 pkt na 5,0 pkt możliwych,
co daje RU 1166 i stanowi 60 % punktów

– w turnieju 6-rundowym musi zdobyć 3,5 pkt na 6,0 pkt możliwych,
co daje RU 1157 i stanowi 58 % punktów

– w turnieju 7-rundowym musi zdobyć 4 pkt na 7,0 pkt możliwych,
co daje RU 1150 i stanowi 57 % punktów

– w turnieju 8-rundowym musi zdobyć 5 pkt na 8,0 pkt możliwych,
co daje RU 1188 i stanowi 62,5 % punktów

– w turnieju 9-rundowym musi zdobyć 5,5 pkt na 9,0 pkt możliwych,
co daje RU 1180 i stanowi 61 % punktów

Przykład 2: z uwzględnieniem, gdy gramy w turnieju z dwoma szachistami o rankingach 1200, i z dwoma szachistami/szachistkami bez kategorii o rankingu 1000, a pozostali nasi przeciwnicy to szachistki z rankingiem 1100. Wtedy:

– w turnieju 5-rundowym musi zdobyć 3 pkt na 5,0 pkt możliwych,
co daje RU 1166 i stanowi 60 % punktów

– w turnieju 6-rundowym musi zdobyć 3,5 pkt na 6,0 pkt możliwych,
co daje RU 1157 i stanowi 58 % punktów

– w turnieju 7-rundowym musi zdobyć 4 pkt na 7,0 pkt możliwych,
co daje RU 1150 i stanowi 57 % punktów

– w turnieju 8-rundowym musi zdobyć 5 pkt na 8,0 pkt możliwych,
co daje RU 1188 i stanowi 62,5 % punktów

– w turnieju 9-rundowym musi zdobyć 5,5 pkt na 9,0 pkt możliwych,
co daje RU 1180 i stanowi 61 % punktów

 

Sposób #5
Można wziąć udział w turnieju OPEN, czyli w takim, w którym może zagrać każdy szachista lub szachistka, bez względu na to, czy posiada jakąś kategorię czy nie. Jedyny wymóg, o którym należy pamiętać, to tempo gry minimum 30 minut na zawodnika. Jednak tego typu turnieje odbywają się zazwyczaj z tempem 60 minut lub nawet 90 minut na zawodnika, więc ten warunek będzie spełniony.

Tu wystarczy bardzo niewiele punktów, by zdobyć kategorię IV.
Dla uproszczenia przedstawię kilka wariantów na przykładzie turniejów 7- i 9-rundowych, bo w takiej formule odbywają się zwykle turnieje OPEN.

Przykład 1: w turnieju 7-rundowym gramy z szachistami/szachistkami o rankingach: 1100, 1200, 1200, 1400, 1600, 1600 i 2000 – a my mamy ranking 1100.
Wtedy do uzyskania kategorii IV będziemy potrzebować tylko 2,5 pkt na 7,0 pkt możliwych, co daje RU 1300 i stanowi 35,71 %.
Mniej punktów, np. 2 pkt na 7 możliwych, też daje nam wystarczający RU (1250), ale nie spełniamy warunku min. 33,33 % pkt – 2 pkt z 7 dają nam tylko 28,5 %.

Przykład 2: w turnieju 9-rundowym gramy z szachistami/szachistkami o rankingach: 1100, 1200, 1200, 1200, 1400, 1400, 1600, 1600 i 2000 – a my mamy ranking 1100.
Wtedy do uzyskania kategorii IV będziemy potrzebować tylko 3 pkt na 9,0 pkt możliwych, co daje RU 1260 i stanowi 33,33 %.
Mniej punktów, np. 2,5 pkt na 7 możliwych, też daje nam wystarczający RU (1220), ale nie spełniamy warunku min. 33,33 % pkt – 2,5 pkt z 9 dają nam tylko 27,7 %.

Sposób #6:
Uzyskać normę na IV kategorię można jeszcze przed rozegraniem ostatniej a nawet przedostatniej rundy w turniejach 6-, 7-, 8- i 9-rundowych. W taki przypadku należy wygrać wszystkie 5 pierwszych partii w turnieju (albo mieć prawie maksimum punktów po 6. lub 7. rundzie w dłuższych turniejach).

W przypadku turnieju 6-rundowego, należy wygrać pierwszych 5 partii.
W przypadku turnieju 7-rundowego, należy wygrać pierwszych 5 partii.
W przypadku turnieju 8-rundowego, należy wygrać pierwszych 5 partii.
W przypadku turnieju 9-rundowego, należy wygrać pierwszych 5 partii.

Dodam tylko, że w tym sposobie istnieje dużo więcej możliwości, aby przed ostatnią rundą, albo nawet wcześniej, zagwarantować sobie uzyskanie kategorii IV. Zależy z kim gramy, jaki był ranking przeciwników i ile punktów zdobyliśmy w turnieju. Może być więc tak, że nie wygramy 5 partii na 5 możliwych, ale zrobimy 5,5 pkt z 6 możliwych i to wtedy też wystarczy.

Sposób #7

Zgodnie z pkt . 4.4 Regulaminu Klasyfikacyjnego PZSz:
„W zawodach, w których rozegrano więcej partii, niż minimum wymaganej do oceny klasyfikacyjnej, można pominąć partie wygrane z zawodnikami, których udział
w zawodach pogarsza średni ranking. Jednakże liczba partii przedstawionych do oceny klasyfikacyjnej nie może być mniejsza niż wymagana.”

Czyli może być tak, że w turnieju, licząc wszystkie rozegrane partie, kategorii nie uzyskaliśmy, ale powołując się na ten punkt, możemy zgłosić sędziemu, by nie uwzględniał naszej wygranej partii z zawodnikiem, który miał niski ranking lokalny, np. 1000. Tym sposobem możemy także uzyskać normę na kategorię.

Źródła:
Regulamin Klasyfikacyjny Polskiego Związku Szachowego.